Veel mensen reageren op de term ‘brainstormsessie’ met een zucht of rollende ogen. Geforceerde creativiteit, dat werkt toch niet?
Nee, dat inderdaad niet – maar dat is niet wat een brainstormsessie zou moeten zijn.
Met een brainstormsessie kun je van alles bereiken. Je hoeft niet altijd op zoek naar grote oplossingen, soms kun je op zoek zijn naar vragen.
En je hoeft creativiteit ook niet aan het toeval over te laten. Met de juiste aanpak en omgeving kun je ervoor zorgen dat je brainstormsessies daadwerkelijk productief en leuk zijn.
Misschien ben je op zoek naar een idee voor een nieuwe cursus. Of wil je je contentstrategie aanpassen. Wat het ook is, je gaat je brein ervoor nodig hebben – en in dit blog leggen we je uit hoe je er alles uit kunt halen wat er in zit.
❌ Wat werkt niet bij brainstormen?
Laten we beginnen bij wat niet de bedoeling is van een brainstormsessie.
Het komt zelden voor dat in een brainstormsessie een kant-en-klaar antwoord wordt geformuleerd, of dat er een complete campagne wordt uitgedacht. Het gaat veel meer om verkennen, maar wel met een bepaalde richting.
🧠 “Een brainstormsessie is veel te geforceerd! Ik kan niet altijd en overal ideeën ophoesten!’
Het idee ideeën als bliksem uit heldere hemel moeten inslaan; een magisch moment van pure inspiratie waarop alles ineens klikt.
Hoewel het waar is dat sommige ideeën spontaan onder de douche kunnen ontstaan, is het cruciaal om te begrijpen dat een stimulerende omgeving, waarin ruimte is voor experiment, fouten, en vooral vrijheid, net zo belangrijk is. Het opzetten van een dergelijke omgeving vraagt om de juiste voorbereiding en vooral een open mindset.
🧠 “Nee, niet dat idee.“
Een ander veelvoorkomend struikelblok bij brainstormsessies is het te snel oordelen en filteren van ideeën. Het direct beoordelen van een idee kan de vrije stroom van gedachten blokkeren en het creatieve proces flink tegenhouden – in de sessie waarin je zit, maar zeker ook toekomstige sessies.
Het is belangrijk om tijdens het brainstormen alle ideeën welkom te heten, hoe raar of onpraktisch ze ook lijken. De evaluatie komt later wel; het gaat erom dat je de deuren opengooit voor alle mogelijke invalshoeken.
🧠 Hoeveel breinen heb je nodig om te brainstormen?
Tenslotte is er het idee dat brainstormen alleen effectief zijn in grote groepen. Hoewel samenwerking en de uitwisseling van ideeën met anderen tot geweldige ideeën kan leiden, is het goed om te beseffen dat brainstormen ook zeer effectief kunnen zijn in kleinere groepjes of zelfs in je eentje. Het gaat er niet om hoeveel hoofden er bij elkaar zijn, maar hoe open die hoofden staan voor nieuwe, frisse ideeën.
💡 Tips voor effectievere brainstormsessies
Heb je zin gekregen in een brainstormsessie? Met onderstaande tips zorg je dat het een succes wordt.
🛋️ 1. Creëer de juiste omgeving
Je hebt een ontspannen sfeer nodig waar iedereen zich vrij voelt om te delen en te verkennen. Dit kan een comfortabele ruimte zijn met genoeg whiteboards of post-its, waar iedereen zijn gedachten kan pinnen.
Maar je kunt ook brainstormen tijdens het wandelen, tijdens een heerlijk diner (goed voor goede gesprekken!) of in de natuur. Zorg dat je een omgeving en moment kiest dat bij jou past.
Dat hoeft echt geen cliché kantoorruimte met zitzakken te zijn. Maar dat mag natuurlijk wel.
🛠️ 2. Gebruik technieken die creativiteit stimuleren
Geef je graag wat structuur aan je brainstormsessies? Dan kunnen deze technieken je helpen.
Brainwriting
In tegenstelling tot de traditionele brainstorm waarbij ideeën mondeling worden gedeeld, schrijft bij brainwriting elke deelnemer eerst zijn of haar ideeën op papier.
Deze methode zorgt ervoor dat iedereen, ook de wat meer introverte deelnemers, hun inzichten en ideeën kan delen zonder overstemd te worden door degenen die beter hardop denken.
Na een vastgestelde tijd worden de geschreven ideeën verzameld en gezamenlijk besproken. Dit zorgt vaak voor een rijkere, gevarieerde verzameling van ideeën om verder te ontwikkelen.
Creative Limitations
Soms kan te veel vrijheid verlammend werken op het creatieve proces. Het instellen van creatieve beperkingen kan gek genoeg leiden tot meer innovatieve oplossingen.
Stel bijvoorbeeld dat je een cursusmodule ontwerpt en de uitdaging aangaat om het binnen vijf dia’s of in een video van twee minuten uit te leggen.
Deze beperkingen dwingen je om echt na te denken over wat essentieel is en hoe je jouw boodschap zo duidelijk en bondig mogelijk kunt overbrengen.
Lees hier meer over creative limitations.
De 6 denkhoeden van De Bono 🎩🧢👒🎓⛑️🪖
Deze methode, ontwikkeld door Edward de Bono, vraagt van deelnemers om ‘denkhoeden’ op te zetten met elk een verschillende kleur die staat voor een specifiek soort denken (wit staat bijvoorbeeld voor feitelijke informatie, rood voor emoties en gevoelens, enzovoort).
Door van hoed te wisselen, worden deelnemers aangemoedigd om een situatie of probleem vanuit verschillende perspectieven te bekijken. Dit kan superhandig zijn om vastgeroeste denkpatronen te doorbreken en tot nieuwe inzichten te komen.
SCAMPER
SCAMPER staat voor Substitute, Combine, Adapt, Modify, Put to another use, Eliminate, in Reverse. Het is een checklist die je door verschillende manieren van denken leidt om bestaande ideeën te verbeteren of nieuwe te genereren.
SCAMPER is een populaire techniek die je helpt om bestaande ideeën te heroverwegen of nieuwe te creëren, ideaal voor het ontwikkelen van boeiende online cursussen. Hier is een beknopt overzicht:
- Substitute (Vervangen): Wat kun je vervangen?
- Combine (Combineren): Wat kun je combineren?
- Adapt (Aanpassen): Wat kun je aanpassen?
- Modify (Wijzigen): Wat kun je veranderen/wijzigen?
- Put to another use (Voor een ander doel gebruiken): Wat kun je op een andere manier gebruiken?
- Eliminatie (Elimineren): Wat kun je weglaten?
- Reverse (Omdraaien): Wat kun je omdraaien?
🎯 3. Stel een duidelijk doel
Begin met een duidelijke vraag of doelstelling. Dit helpt om de discussie gefocust te houden en zorgt ervoor dat iedereen naar hetzelfde eindpunt werkt.
Dit is cruciaal, vooral wanneer je werkt aan het creëren van content voor je online cursus. Het biedt een leidraad en zorgt ervoor dat alle deelnemers hun ideeën in dezelfde richting sturen. Dit hoeft niet te betekenen dat je creativiteit inperkt; het biedt juist een kader waarbinnen vrij gedacht kan worden.
Stel, je bent een cursus creator die een nieuwe module wil ontwerpen over ‘Creatief Schrijven’. Een te breed doel zou kunnen zijn: “Laten we ideeën bedenken voor de cursus.”
Dit is zo ruim dat het alle kanten op kan gaan, wat soms meer verwarring dan helderheid schept. Een specifieke vraag of doelstelling zou kunnen zijn: “Hoe kunnen we beginnende schrijvers helpen hun eerste korte verhaal te schrijven met behulp van onze cursus?” Deze vraag is direct, doelgericht en geeft een duidelijk pad voor het brainstormproces.
Een duidelijk doel helpt ook bij het later evalueren van ideeën. Als een idee bijdraagt aan het bereiken van het gestelde doel, is het een keeper. Zo niet, dan kan het misschien opzij worden gezet voor een andere keer of een ander project.
🙌 4. Moedig alle ideeën aan
In de eerste fase van brainstormen is geen idee te gek. Het gaat hier eigenlijk om kwantiteit, niet om kwaliteit. Zorg ervoor dat iedereen zich gehoord voelt en moedig zelfs de wildste en kleinste ideeën aan.
⏳ 5. Werk met tijdslimieten
Hoewel we vrijheid belangrijk vinden, helpt een tijdslimiet om de sessie productief te houden. Stel bijvoorbeeld een timer in voor elke fase van het brainstormproces. Oneindig brainstormen levert niet per se meer ideeën op.
⁉️ 6. Gooi stimulerende vragen in de mix
Als de brainstormsessie stagneert, gooi dan een paar provocerende of open vragen in de groep om nieuwe denkrichtingen te stimuleren. Hier zijn wat voorbeelden:
- Als budget geen rol speelde, hoe zou je deze cursus dan vormgeven?
- Hoe zou dit onderwerp worden onderwezen in een compleet andere cultuur?
- Wat zou de absolute droom feature van deze cursus zijn voor onze studenten?
- Als we dit onderwerp zouden moeten onderwijzen aan een kind van 8, hoe zouden we dat dan aanpakken?
- Welke bestaande oplossingen kunnen we combineren of aanpassen om iets geheel nieuws te creëren?
- Stel je voor dat we alle regels negeren die normaal gesproken gelden voor dit type cursus, wat zouden we dan anders doen?
Brainstormen voor online cursuscontent
Wanneer je brainstormt voor content van je online cursus, denk dan aan de behoeften en interesses van je doelgroep. Wat willen ze leren? Waar lopen ze tegenaan? Gebruik deze vragen als uitgangspunt voor je brainstormsessie.
Een techniek die hier goed bij past, is het ‘omgekeerde brainstormen’. Begin met het identificeren van alle mogelijke manieren waarop een cursus niet aan de behoeften van de leerlingen zou kunnen voldoen, en werk dan terug naar oplossingen en ideeën die deze valkuilen vermijden.
Breng jouw ideeën tot leven met Maatos
Wil je je focussen op het uitwerken van je ideeën, en het opzetten van je cursusomgeving aan ons overlaten? Dat kan! Check onze Opstartservice.
