Je online cursus heeft het allemaal. Prachtige video’s, sprankelende slideshows en inspirerende teksten. Nu nog een quiz om je cursisten tussentijds uit te dagen. Eh…dat blijkt toch lastiger dan gedacht. “Is dit te makkelijk? Te moeilijk? Te vaag?”
Herkenbaar? Je bent niet de enige! Het formuleren van goede vragen is een kunst op zich. Gelukkig hoef je geen onderwijskundige te zijn om prikkelende vragen te schrijven die je cursisten niet alleen testen, maar ook motiveren om door te gaan.
In deze blog nemen we je mee in de wereld van betere vragen en quizzes met praktische tips die je meteen kunt toepassen. Want geloof ons: een goede quiz kan net zo veel waarde toevoegen aan je online cursus als die video waar je zo trots op bent!
Waarom het formuleren van de juiste vragen zo uitdagend is
Het opstellen van goede vragen lijkt simpel, maar is verrassend complex. Veel instructeurs worstelen hiermee, en dat is heel begrijpelijk. Hier is waarom:
Je weet té veel van je onderwerp. Als expert heb je zoveel kennis dat het lastig is om te bepalen wat echt essentieel is voor beginners. Wat voor jou vanzelfsprekend is, kan voor je cursist een eye-opener zijn.
Je moet gedachten lezen. Hoe voorspel je waar cursisten over struikelen? Welke vraag is te makkelijk en welke te moeilijk? Zonder directe feedback is dit een echte uitdaging.
Je bent geen professionele onderwijskundige. De meeste cursusmakers zijn experts in hun vakgebied, niet in didactiek. Het formuleren van vragen die zowel kennis toetsen als leren bevorderen is een speciale vaardigheid.
Je speelt met motivatie. Een te moeilijke vraag kan demotiverend werken, maar te makkelijke vragen leiden tot verveling. Deze balans vinden is bijzonder lastig.
Je hebt geen editor. Als je in je eentje werkt, is er niemand die kritisch naar je vragen kijkt en dubbelzinnigheden opmerkt.
Maar laat dit alles je niet tegenhouden. Want ook jij kunt scherpe vragen leren stellen, met onze tips boordevol voorbeelden.
De basis: verschillende soorten vragen (met voorbeelden!)
Laten we eens kijken naar de meest effectieve vraagtypen die je kunt gebruiken. Elk type heeft zijn eigen sterke punten en toepassingen in je cursus.
1. Meerkeuzevragen: de allrounder
Perfect voor feitenkennis en begripscontrole.
Voorbeeld voor een fotografiecursus:
“Welke instelling gebruik je om bewegingsonscherpte bewust als creatief effect in te zetten?”
A) Een hoge ISO-waarde
B) Een lange sluitertijd ✓
C) Een groot diafragma (lage f-waarde)
D) Automatische witbalans
Wat werkt hier? Deze vraag test begrip én toepassing, niet alleen het onthouden van feiten.
2. Waar/niet waar vragen: kort maar krachtig
Ideaal voor het corrigeren van misvattingen of het testen van basiskennis.
Voorbeeld voor een cursus social media marketing:
“Het beste tijdstip om te posten op Instagram is voor alle accounts hetzelfde. Waar of niet waar?”
Antwoord: Niet waar ✓
TIP: voeg feedback toe om extra bevestiging te geven en er een leermoment van te maken:
“Inderdaad niet waar! Het beste tijdstip hangt af van wanneer JOUW specifieke doelgroep actief is. Check daarom altijd je analytics en experimenteer met verschillende tijdstippen.”
3. Open vragen: voor diepere reflectie
Laat ze maar eens kritisch denken en hun eigen woorden gebruiken.
Voorbeeld voor een mindfulness cursus:
“Beschrijf een situatie waarin jij recent op automatische piloot handelde. Wat had je anders kunnen doen met een meer mindful benadering?”
Tip: Bij open vragen is het fijn om enkele voorbeeldantwoorden te geven als richtlijn, zodat cursisten weten wat je ongeveer verwacht. Gaandeweg kun je dit achterwege laten, maar voor de eerste paar open vragen is het toch wel handig.
4. Scenario-vragen: leren in context
Deze vragen plaatsen de cursist in een realistische situatie.
Voorbeeld voor een cursus over Excel:
“Stel je voor: je baas vraagt je om snel te analyseren of de verkopen in het noorden van het land beter presteren dan in het zuiden. Je hebt een spreadsheet met alle verkoopdata van het afgelopen jaar. Welke Excel-functie gebruik je als eerste om dit effectief te visualiseren?”
A) Draaitabel (PivotTable) ✓
B) VLOOKUP
C) Gewone grafiek
D) Voorwaardelijke opmaak
Waarom dit werkt: Deze vraag test niet alleen kennis van Excel, maar ook het vermogen om de juiste tool voor een specifieke taak te kiezen.
7 tips voor het maken van vragen die wérken (en voorbeelden die dat niet doen)
Nu je de verschillende vraagtypen kent, gaan we een stapje verder. Hoe zorg je ervoor dat je vragen niet alleen informatief, maar ook boeiend en effectief zijn? Hier zijn zeven praktische tips die je direct kunt toepassen, compleet met voorbeelden van wat werkt en wat niet.
1. Maak je vraag kristalhelder
Duidelijkheid is cru-ci-aal als het om vragen gaat. Een goede vraag is direct, ondubbelzinnig en zonder onnodige woorden.
Niet zo goed:
“Als je rekening houdt met de veranderende algoritmes en de diverse beschikbare functies, welke aanpak zou dan, over het algemeen, het meest effectief kunnen zijn voor contentcreatie op social media?”
Wat een woordenbrij. Je cursist is al afgehaakt voor het einde van de zin. En wat bedoel je met ”over het algemeen”?
Veel beter:
“Wat is momenteel de meest effectieve aanpak voor contentcreatie op Instagram?”
Direct, to-the-point en geen ruimte voor verwarring.
2. Laat je vragen aansluiten op je leerdoelen
Elke vraag moet een duidelijk doel hebben dat aansluit bij wat je cursisten willen leren. Vermijd leuke weetjes die geen praktische waarde hebben.
Niet zo goed:
Je leert cursisten hoe ze een webshop moeten optimaliseren, maar je vraagt: “In welk jaar werd de eerste online winkel gelanceerd?”
Leuk weetje, maar wat heeft je cursist hieraan? Gaan ze dat aan toekomstige klanten vertellen als ze hun diensten proberen te verkopen?
Veel beter:
“Welke aanpassing aan je productpagina zal waarschijnlijk het meeste effect hebben op je conversiepercentage?”
Deze vraag test direct wat je cursisten moeten leren: effectieve optimalisatie. Iets waar ze vaak aan terug gaan denken.
3. Varieer in moeilijkheidsgraad (maar bouw het op!)
Een goede mix van makkelijke, gemiddelde en uitdagende vragen houdt iedereen betrokken. Begin makkelijk om vertrouwen op te bouwen, en werk langzaam toe naar complexere vragen.
Slecht opgebouwde quiz:
Vraag 1: “Wat betekent SEO?” (te makkelijk)
Vraag 2: “Schrijf een technische SEO-audit voor een e-commerce website.” (veel te moeilijk)
Goede opbouw:
Vraag 1: “Wat betekent SEO?”
Vraag 2: “Noem twee on-page factoren die belangrijk zijn voor SEO.”
Vraag 3: “Bekijk deze meta-beschrijving. Hoe zou je deze optimaliseren voor betere CTR?”
Vraag 4: “Je ziet dat je website slecht scoort op mobiele paginalading. Welke stappen zou je nemen om dit te verbeteren?”
4. Maak alle antwoordopties geloofwaardig (maar niet verwarrend)
Bij meerkeuzevragen moeten alle opties realistisch lijken, anders wordt de vraag te gemakkelijk. Vermijd echter opties die opzettelijk misleidend zijn.
Niet zo goed:
“Wat is een goede manier om je e-maillijst te laten groeien?”
A) Een gratis e-book aanbieden in ruil voor e-mailadressen
B) Spam versturen naar willekeurige mensen
C) Je computer in de sloot gooien
D) Je e-maillijst kopen van dubieuze websites
Opties B, C en D zijn zo overduidelijk fout dat zelfs iemand zonder kennis het juiste antwoord kan raden. Daarmee geef je je cursisten het idee dat je ze niet serieus neemt.
Veel beter:
“Wat is een goede manier om je e-maillijst te laten groeien?”
A) Een gratis e-book aanbieden in ruil voor e-mailadressen ✓
B) Dagelijks e-mails sturen naar je bestaande lijst om doorsturen te stimuleren
C) Een verplicht inschrijfformulier op elke pagina van je website plaatsen
D) Korting aanbieden op je diensten voor elk nieuw e-mailadres dat klanten aanbrengen
Alle opties klinken nu plausibel, wat de vraag uitdagender maakt.
5. Gebruik échte scenario’s uit de praktijk
Abstracte vragen zijn moeilijker te beantwoorden dan vragen die direct aansluiten bij de praktijk. Hoe echter het scenario, hoe beter de leerervaring.
Niet zo goed:
“Leg het concept van kleurharmonie uit.”
Ja, waar begin je?
Veel beter:
“Je client wil een logo dat ‘professioneel maar vriendelijk’ uitstraalt. Welke kleurencombinatie zou je voorstellen en waarom?”
Dit dwingt cursisten om theorie te vertalen naar de praktijk, wat veel effectiever is voor het leerproces.
6. Voeg context toe die je vraag tot leven brengt
Soms hebben cursisten wat achtergrond nodig om een vraag goed te kunnen beantwoorden. Goede context maakt een vraag niet alleen duidelijker, maar ook boeiender.
Niet zo goed:
“Wat is de beste Instagram-strategie?”
Als je dat wist, dan zat je hier niet. Er is geen ‘beste’ strategie zonder context.
Veel beter:
“Sarah verkoopt handgemaakte sieraden voornamelijk aan vrouwen tussen 25-40 jaar. Ze heeft weinig tijd voor social media maar wil wel haar naamsbekendheid vergroten. Welke Instagram-strategie zou voor haar het meest effectief zijn?”
Nu heeft de cursist genoeg informatie om een weloverwogen keuze te maken.
7. Geef feedback die écht helpt (niet alleen “goed” of “fout”)
De feedback na een vraag is misschien wel het belangrijkste leerelement. Goede feedback legt uit, geeft context en motiveert.
Minimale feedback:
“Fout. Het juiste antwoord is B.”
Wat als iemand twijfelde? Dan moet hij of zij vervolgens terug gaan zoeken in je cursus waarom het B is. Dat kan anders.
Zinvolle feedback:
“Dat is niet helemaal juist. Canvas is inderdaad een geweldig designprogramma, maar voor vectorillustraties is Adobe Illustrator veel geschikter omdat het speciaal ontworpen is voor schaalbare grafische elementen. Canvas werkt meer met rasterafbeeldingen, die kwaliteit verliezen als je ze vergroot.”
Deze feedback legt uit waarom het antwoord onjuist was én geeft extra informatie die de kennis verdiept, zonder dat je cursist daar naar op zoek moet.
Je quiz als marketingtool
Een goed ontworpen quiz kan niet alleen leerzaam zijn voor je huidige cursisten, maar ook helpen om nieuwe cursisten aan te trekken. Dit is hoe je quizzen kunt inzetten voor marketing.
Van quiz naar conversie
- Maak een mini-quiz als lead magnet: “Test je kennis over [jouw onderwerp]” met 5 prikkelende vragen.
- Toon aan het einde een gepersonaliseerde aanbeveling: “Op basis van je antwoorden zou je het meeste baat hebben bij module X van onze cursus.”
- Deel verrassende statistieken: “Slechts 12% van de deelnemers beantwoordt vraag 3 correct! In onze cursus leer je precies hoe je dit aanpakt.”
Tot slot: maak het leuk!
Een goed geformuleerde quiz kan het verschil maken tussen een cursus die ‘prima’ is en een cursus die echt blijft plakken. Met deze tips ga je voortaan moeiteloos boeiende vragen maken die je cursisten helpen, uitdagen én entertainen!
📝 Zelf aan de slag?
Kriebelt het om zelf een online cursus met prikkelende vragen te maken? Word instructeur bij Soofos en deel jouw expertise met nieuwsgierige cursisten!
