Sommige mensen haten het, sommige mensen zweren er bij: het maken van een script. Bij Maatos zijn we er van overtuigd dat het goed is om een script te maken voor je instructievideo. Zo weet je zeker dat je de gewenste onderdelen bespreekt en geef je meer structuur aan je lessen. Dit betekent niet dat het script heilig is, want je mag zeker improviseren op momenten dat het uitkomt.
Het maken van een goed script kan even duren, maar zodra je er mee bekend bent, gaat het steeds sneller. Dit keer gaan we daarom verder in op hoe je een script maakt. Waar moet je op letten en hoe voorkom je dat het onduidelijk wordt?
Bepaal het doel van de video
Misschien wel het belangrijkste wat je moet bedenken bij elke video is het doel van de video. Als je een lessenplan hebt opgesteld, dan weet je al wat je wilt gaan behandelen in de les. Door hier op te focussen weet je welke richting je wilt op gaan met de video. Bedenk daar ook goed bij wat jouw cursist moet gaan doen na of tijdens de video. Wil je bijvoorbeeld dat ze zelf iets nadoen, een toets maken of een opdracht invullen? Als je weet wat het doel is van de video én als je weet wat de cursist moet doen, dan heb je alvast een eindpunt om naar toe te schrijven.
Houd rekening met je publiek
Als je weet wie jouw cursus gaat volgen, weet je ook hoe je moet schrijven. Tijdens het bepalen van jouw cursus onderwerp heb je, als het goed is, nagedacht over jouw doelgroep. Wie gaat jouw cursus volgen, welke voorkennis ze hebben en op welke manier ze graag worden aangesproken. Kun je al vaktermen gebruiken of snappen jouw cursisten er nog niets van als je die termen gebruikt? Daar wil je van tevoren antwoord op hebben.
Schrijf kort maar krachtig
Er is een groot verschil tussen spreektaal en geschreven taal. In de geschreven taal kun je veel langere zinnen maken, zonder dat dit gek over komt. In de spreektaal is het gebruikelijker om kortere zinnen te maken. Hou je zinnen dus kort, alsof je aan iemand een verhaal aan het vertellen bent. Naast het gebruik van korte zinnen is het ook belangrijk om niet te veel te willen vertellen in één video.
Het liefst hou je video’s tussen de vijf tot tien minuten. Maak een keer een kort script van één pagina en lees dit voor op camera. Je kunt dan gelijk timen hoelang je hier ongeveer mee bezig bent. Afhankelijk van deze duur kun je inschatten hoeveel tekst je ongeveer kan schrijven om de lengte van jouw lessen schappelijk te houden.
Blijf consistent in je woordgebruik
Als je bepaalde termen gaat gebruiken, dan is het goed om deze door de gehele cursus heen te gebruiken. Hou een lijstje van synoniemen bij (en voeg dit eventueel in een eerste les toe). Het wordt voor een cursist namelijk erg onduidelijk als voor dezelfde term verschillende woorden gebruikt worden. Noem je jouw online cursus een cursus of een training? Tutoyeer je of spreek je iedereen aan met “U”? Benoem je termen in het Engels of in het Nederlands? Denk hier van tevoren over na en blijf dit door de training consistent zo doen.
Verwijs naar extra materialen en gebruik de mogelijkheden van het LMS
In jouw cursus heb je meer mogelijkheden dan alleen video’s. Ga dit gebruiken en noem dit in je script. Dit geeft direct een mooie mogelijkheid om jouw cursusmateriaal altijd up-to-date te houden, zónder steeds nieuwe video’s te moeten maken. Als voorbeeld een les over het gebruik van microfoons voor een online cursus. Je kunt daarbij elke microfoon gaan benoemen die op dit moment goed is. Echter is dat én enorm saai om naar te luisteren én is er een grote kans dat bepaalde microfoons later dat jaar al niet meer verkrijgbaar zijn of dat er nieuwe op de markt zijn gekomen. Vertel dus over het belang van een microfoon en verwijs vervolgens naar het overzicht van ‘de beste microfoons op dit moment’, dat je onder de video kunt vinden. Maak hier vervolgens aanpassingen in wanneer mogelijk.
Gebruik geen datums en vermijd nummering
“Goedemorgen, het is vandaag dinsdag en ik wil je graag meer gaan vertellen over het gebruik van tijdstippen en nummering in jouw online cursus.” Gek hè, om dit te lezen terwijl het niet dinsdagochtend is? Hopelijk is het toevallig wel dinsdagochtend wanneer je dit leest. (Ja? Grappig, die kans was ongeveer 6%.)
Een online cursus (net zoals het lezen van artikelen) kan bekeken worden door een cursist op het moment dat het de cursist uitkomt. Dit kan deze dinsdagochtend, volgende week zijn of over een jaar gebeuren. Voor de student is het niet relevant om te vertellen welke dag het vandaag is. Probeer daarom weg te blijven van het noemen van dagen. Let ook op dat je niet begint met “goedemorgen”, “-avond” of iets anders. “Hallo”, “goedendag ” of een simpele “welkom” is vaak al voldoende.
Probeer naast het gebruik van datums ook zo min mogelijk nummering te gebruiken in je lessen. Mocht je na verloop van tijd een extra les willen toevoegen, dan moet je opeens video’s gaan bewerken omdat je “welkom bij les 5” hebt gezegd. Bij de eerste les kun je dit risico nog wel nemen (“Welkom bij de eerste les!”). Verderop raden we het echter af om dit soort zinnen nog te gebruiken. ‘Welkom bij de volgende les’ werkt even goed als ‘welkom bij les 28’ (we zijn hier zelf een keer op een pijnlijke manier achter gekomen, dat heeft ons ‘slechts’ drie werkdagen gekost om het op te lossen..).
Forceer jezelf niet om te schrijven
Je zult niet op elk moment even creatief zijn. Dat is nou eenmaal zo. De ene keer schud je zo lappen met tekst uit je mouw, de volgende keer loop je vast tijdens het schrijven van de eerste zin. Het is niet erg als het even niet lukt, ga even bezig met iets anders en kom op een later moment er op terug. Loop een rondje om, pak wat frisse lucht en probeer het daarna rustig opnieuw. Als je eenmaal in de flow zit, dan zal je vanzelf meerdere scripts kunnen maken.
Test het script voordat je gaat opnemen
Probeer het script een paar keer uit voordat je gaat filmen. Lopen de zinnen? Is het een logische opbouw? Vertel het script een aantal keer hard op. Zo ontdek je snel waar verbeterpunten zitten. Ook kun je een keer een testopname maken en het analyseren. Ga het overigens niet onnodig ver analyseren en verbeteren. Het is een instructievideo, geen volledige bioscoopfilm. Om de laatste 10% te perfectioneren gaat er exponentieel meer tijd in zitten, waar je niks extra’s uithaalt. Probeer je vooral te focussen op de inhoud. Overigens kun je altijd op een later moment weer vernieuwde video’s opnemen, als je tóch bepaalde dingen wilt wijzigen in je video’s.
Bonus: Wees niet bang voor fouten of missprekingen
Bij instructievideo’s draait het voornamelijk om het delen van kennis. Het is dus echt niet erg als er een keer een verspreking of hapering is. Ook als het beeld een keer iets verspringt (doordat je een stukje geknipt hebt), zal een cursist niet gaan klagen. De focus moet liggen op de inhoud en de kwaliteit van jouw lessen. Het is voor een cursist fijner als het natuurlijk over komt. De cursist zal het je vergeven, zolang de kennis en stof maar goed overkomt!
Hopelijk heb je iets aan deze tips. Begin met het schrijven van jouw script en besef je: het hoeft nog niet perfect te zijn! Heb jij nou een extra tip die niet mag ontbreken? Laat het ons weten in de comments hier onder!
