Hoe leren we eigenlijk? Dit zijn de 4 bekendste leertheorieën

Begrijpen hoe mensen leren, zorgt dat jij effectiever kunt lesgeven. Dus in dit artikel leer jij meer over leren en de belangrijkste leertheorieën! Blijf je bij de les?

Online instructeurs zijn experts in hun vakgebied, maar niet per se ook experts in onderwijs en lesgeven. Je hoeft niet meteen een uitgebreide opleiding tot leraar te volgen om een goede cursus in elkaar te zetten. Wij hebben in dit artikel de vier belangrijkste technieken voor je op een rijtje gezet waarmee jij je cursus nog beter in elkaar kunt zetten. Let’s go!

1. Constructivisme: leren is sociaal en wordt door ervaringen doorgegeven.

Is leren een sociaal proces? Volgens het constructivisme wel. Het leerproces wordt gezien als meer samenwerkend, waarbij leerlingen kunnen samenwerken om een ​​gedeeld begrip van het onderwerp op te bouwen.

Constructivisme geeft aan dat educatieve ontwerpers zich meer zouden moeten richten op coöperatieve leerervaringen. En ook wij zijn fan van het bouwen van een community om met en van elkaar te leren.

Zo breng je constructivisme in de praktijk: 

  • Creëer groepsdiscussies: gebruik online forums of chatgroepen waar cursisten ideeën en ervaringen kunnen uitwisselen.
  • Projectgebaseerd leren: laat cursisten samenwerken aan projecten die gerelateerd zijn aan de cursusinhoud.
  • Peer review: laat cursisten elkaars werk beoordelen en feedback geven, om het leren te bevorderen en verschillende perspectieven te verkennen.
  • Case studies: gebruik echte scenario’s waarbij cursisten samen problemen moeten oplossen, wat de praktische toepassing van de theorie stimuleert.

2. Behaviorisme: leren als een product van prikkels en beloning.

Ooit van Pavlov gehoord? Hij was een van de gedragspsychologen die experimenteerde met conditionering, onder andere om honden te leren kwijlen wanneer de bel ging – nuttig, ja. 

Maar het behaviorisme is een belangrijke techniek om in je achterhoofd te houden wanneer je een cursus bouwt. In principe onderzoekt deze theorie hoe we gedragingen aanleren. 

Conditioneren is namelijk het leren door belonen, straffen en negeren.

Gewenst gedrag wordt beloond. Ongewenst gedrag genegeerd, en gevaarlijk gedrag gestopt. 

Vooral als je een-op-een coaching geeft of persoonlijke feedback, is het handig om te weten hoe je je studenten kunt motiveren om door te leren: beloon goed gedrag!

Zo breng je constructivisme in de praktijk:

  • Positieve bekrachtiging: geef complimenten of digitale badges voor voltooide opdrachten of actieve deelname.
  • Duidelijke doelstellingen: stel duidelijke, meetbare doelen op voor de cursus en communiceer deze aan de cursisten.
  • Feedbackloops: zorg voor regelmatige feedback, zodat cursisten weten wanneer ze op het juiste spoor zitten.
  • Stapsgewijze vooruitgang: breek de cursusinhoud in kleine, beheersbare stappen, waarbij elke stap een beloning of erkenning oplevert.

3. Cognitivisme: leren is een proces van het verwerven en structureren van kennis.

Vaak wordt cognitivisme neergezet als het tegenovergestelde van behaviorisme. Het zit alleen net even wat gecompliceerder. 

Behaviorisme richt zich namelijk op iets aanleren met behulp van externe krachten. Cognitivisme kijkt meer naar binnen: hoe we over dingen nadenken. Het richt zich op hoe het geheugen werkt en hoe we nieuwe informatie als een puzzelstukje opnemen in wat we al weten. 

Zo breng je cognitivisme in de praktijk:

  • Mindmaps en diagrammen: gebruik visuele hulpmiddelen om complexe informatie te structureren en gemakkelijker te onthouden.
  • Actieve herhaling: beveel cursisten aan om belangrijke concepten regelmatig te herhalen en te oefenen.
  • Zelfreflectie: geef opdrachten die cursisten aanzetten tot nadenken over wat ze hebben geleerd en hoe dit aansluit bij hun voorkennis.
  • Integratie van voorkennis: moedig cursisten aan om nieuwe kennis te koppelen aan wat ze al weten, om een dieper begrip te bevorderen.

4. Humanisme: leren hangt af van motivatie en zelfontplooiing.

Humanisme is persoonsgericht onderwijs en richt zich op het individu en ieders verschillende leerbehoeften. Iedere leerling heeft haar eigen doelen en evalueert zelf hoe het met voortgang zit. Het is een vrijere manier van leren, waarin iedereen wordt aangespoord om hun eigen interesses te volgen, in plaats van een vast curriculum. Tot op zekere hoogte dan. Dat klinkt moeilijk om toe te passen in online cursussen, maar het kan wel. Je kunt bijvoorbeeld kortere minicursussen toevoegen aan je aanbod, waardoor cursisten makkelijk zelf kunnen bepalen welke specifieke richting ze volgen. Ook helpt het als je regelmatig coachingsessies organiseert, om iedereen individueel aandacht en sturing te kunnen geven.

Zo breng je humanisme in de praktijk:

  • Persoonlijke leerdoelen: laat cursisten hun eigen leerdoelen stellen en hun voortgang zelf beoordelen.
  • Keuzevrijheid in cursusinhoud: bied verschillende modules of paden aan binnen de cursus, zodat cursisten hun eigen leertraject kunnen kiezen.
  • Reflectieve oefeningen: integreer opdrachten waarbij cursisten nadenken over hun persoonlijke en professionele groei.
  • Individuele coaching: bied één-op-één sessies aan om cursisten te helpen hun eigen interesses en doelen te verkennen.

Leertheorieën combineren voor betere online cursussen

En hoewel het handig is om deze leertheorieën afzonderlijk te begrijpen, is het belangrijk te onthouden dat effectief leren zelden voortkomt uit slechts één theorie. De kracht ligt in de combinatie.

In de praktijk van online onderwijs zie je vaak dat de meest succesvolle cursussen elementen van verschillende leertheorieën integreren. Een goed opgezette cursus spreekt namelijk niet maar één type leerling aan, maar biedt diversiteit in leermethoden. Zo kun je het beste van elke theorie inzetten om een dynamische en inclusieve leeromgeving te creëren.

Het combineren van deze theorieën kan bijvoorbeeld betekenen dat je een cursus start met een duidelijke structuur (cognitivisme), maar ruimte laat voor individuele exploratie (humanisme). Tijdens het leerproces moedig je groepswerk en discussie aan (constructivisme), terwijl je positieve prestaties beloont (behaviorisme).

Dit samenspel van verschillende benaderingen zorgt ervoor dat je cursus aantrekkelijk is voor een breder publiek en dat je inspeelt op verschillende leerbehoeften. Het is een balans vinden tussen structuur en vrijheid, tussen individueel en groepsleren, en tussen geleide instructie en zelfontdekking.

Door deze diverse benaderingen te omarmen, creëer je een rijke leerervaring die de betrokkenheid en het begrip van je cursisten maximaliseert. Zo maak je niet alleen gebruik van de kracht van elke leertheorie, maar bouw je ook een veelzijdige en effectieve leeromgeving.

Welke leertheorie sluit het best aan bij jouw stijl?

Door stil te staan bij deze leertheorieën, leer je zelf ook nog wat nieuws en ga je bewuster om met het maken van de lesstof. Op zoek naar meer tips over het maken van een cursus? Lees onze blogs voor startende instructeurs!

Artikel uit de categorie:

Vicky Frissen

Vicky Frissen

Met blogs vol tips en vergeet-dit-nietjes schrijft copywriter Vicky over hoe je van je cursus een succes maakt - en er nog plezier aan beleeft ook.

Voorkom deze fouten!

Download ons gratis e-book en voorkom de 10 meest gemaakte fouten bij online cursussen.

Download gratis e-book

Ontdek de 10 meest gemaakte fouten bij online cursussen

Maak betere cursussen. Verkoop meer cursussen.

Trends, tools en tips: we sturen je om de week de updates die je nodig hebt. Je kunt je op elk moment uitschrijven.

Gratis e-book

Maak jij deze 10 fouten niet?

Trends, tools en tips: we geven je wekelijks de updates die je nodig hebt. Je kunt je op elk moment uitschrijven.