Zonder creativiteit is er geen innovatie, en zonder innovatie zaten we nu nog rondom een kampvuurtje. Hartstikke gezellig natuurlijk, maar we willen vooruit. Volgens het World Economic Forum is creativiteit een van de top 10 vaardigheden voor de toekomst.
Maar wat is creativiteit nou eigenlijk? Moet je daar een schilder of schrijver voor zijn, of kun je als CEO of accountant ook creatief zijn?
Creativiteit: aangeboren of aangeleerd?
Veel mensen vervallen in de discussie of creativiteit aangeleerd of aangeboren is. Alsof het een magisch talent is. Maar in realiteit is creativiteit iets wat je kunt leren, juist door te doen.
Want wat is creativiteit eigenlijk?
Creatief denken is zaken zien op een andere manier, ongerelateerde dingen aan elkaar verbinden en zo iets nieuws creëren, en simpelweg ook problemen oplossen.
Dat is iets waar je beter in kunt worden door het vaak te doen. Maar helaas: creativiteit is juist vaak afgeleerd. Op school of in ons werk volgen we vooraf bepaalde frameworks. Een wiskundesom oplossen moet je op een bepaalde manier doen. Dat rapport opstellen voor je baas? Daar is een template voor. En zo wordt die creatieve spier steeds luier.
“Niet-creatief gedrag wordt aangeleerd”
Ja, lees dat gerust nog een keer. Het gaat er niet alleen om dat je plotseling creatief bezig gaat zijn, het is ook belangrijk dat je je niet-creatieve gedrag afleert.
In 1968 voerde George Land een onderzoek uit om de creativiteit te testen van 1600 kinderen in de leeftijd van drie tot vijf jaar. Hij legde ze dezelfde creativiteitstest voor die hij voor NASA bedacht om de meest innovatieve ingenieurs en wetenschappers te helpen selecteren.
Hij testte dezelfde kinderen opnieuw op de leeftijd van 10 jaar en opnieuw op de leeftijd van 15 jaar. En dit kwam eruit, als percentages van creativiteit:
- Testresultaten bij 5-jarigen: 98%
- Testresultaten bij 10-jarigen: 30%
- Testresultaten bij 15-jarigen: 12%
- Dezelfde test gegeven aan 280.000 volwassenen: 2%
Zijn conclusie? Niet-creatief gedrag wordt aangeleerd. Dus, in plaats van het toevoegen van meer aannames die we standaard hebben, moeten we er minder krijgen. Hoe doe je dat?
Zo leer je creatief te zijn
Iedereen zal hier z’n eigen aanpak en mening over hebben, maar wij kijken het liefst even naar wat experts erover zeggen.
In 1956 realiseerde Louis R. Mobley zich dat het succes van IBM afhing van het leren van leidinggevenden om creatief te denken in plaats van hen te leren hoe ze financiële rapporten moeten lezen.
Op basis daarvan bouwde hij de IBM Executive School, een programma dat je perfect laat zien hoe je creatief kunt leren denken. Het is een school die alle standaarden loslaat. Dit zijn de zes belangrijkste principes.
- Focus je op vragen stellen in plaats van antwoorden geven
We weten allemaal nog hoe het ging op school: het ging om dat ene, juiste antwoord vinden. Zelfs als je het er bij toeval uitfloepte. Mobey ziet het anders: in plaats van je stapsgewijs richting het juiste antwoord te leiden, gaat het hier juist om meer en meer vragen stellen.
- Creatief worden is vooral afleren is in plaats van een nieuw leerproces.
Het doel van de IBM Executive School was niet om meer aannames toe te voegen aan het brein van studenten, maar om bestaande aannames te herzien.
Dat betekent dat veel IBM-managers uit hun comfortzone werden gejaagd, oor frustrerende en zelfs irritante ervaringen te creëren. En dat mochten ze dan eens mooi op hun eigen manier gaan oplossen. Dat zorgt voor heel wat nieuwe nederigheid en nieuwe inzichten.
- Het gaat niet om creativiteit leren, maar om een creatief mens worden
Iemand die bij de marine gaat werken wordt geen marine door de handleidingen te lezen, maar door het veld in te gaan, door bootcamps en ervaringen op te doen. Mobey creëerde dus een bootcamp gericht op ervaringen waarin je creatief moest zijn, en niet alleen over creativiteit hoefde te denken of lezen.
- Omring je met creatieve mensen
De beste manier om Spaans te leren is om naar een Spaans dorpje te verhuizen waar niemand Engels spreekt. Zo werkt het ook met creativiteit. De interactie tussen mensen is dus enorm belangrijk. Omring je met creatieve mensen, zelfs als je je nu nog “niet creatief genoeg” voelt.
- Meer zelfkennis betekent meer creativiteit
Ten vijfde ontdekte Mobley dat creativiteit sterk gerelateerd is aan zelfkennis. Het is onmogelijk om vooroordelen te overwinnen als we niet weten dat ze er zijn. Hou jezelf dus eens wat vaker een spiegel voor.
- Creatief zijn, betekent fouten maken
Mobley zijn studenten toestemming om het fout te hebben. De belangrijkste reden waarom de meesten van ons nooit hun creatieve potentieel waarmaken, is uit angst om onszelf voor gek te zetten. Dat geniale idee dat we hadden onder de douche houden we het liefst voor onszelf. Voor Mobley waren er geen slechte ideeën of verkeerde ideeën, maar bouwstenen voor nog betere ideeën.
Hoe sterk is jouw creatieve spier?
